دکتر سعید کاظمی آشتیانی الگوی جهاد علمی است
ما دیجیتال: مرحوم «دکتر سعید کاظمی آشتیانی» با تلاش مجاهدانه در حوزه سلول های بنیادی، ضمن تاسیس پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی، توانست دستاوردهای بزرگی را برای خدمت به بشر رقم بزند. در همین جهت بعد از وفات وی، «جایزه کاظمی» به پیشنهاد مقام معظم رهبری در دوره های مختلف به دانشمندان برتر جهان در حوزه علوم زیستی اعطاء شد تا نام و مسیر این دانشمند ایرانی به عنوان «الگوی جهاد علمی» در سطح بین المللی حفظ شود.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، بعد از درگذشت مرحوم «دکتر سعید کاظمی آشتیانی» موسس پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی، بمنظور تکریم تلاش ها و زنده نگه داشتن یاد وی در بین دانشمندان ملی و بین المللی، رهبر معظم انقلاب اسلامی اختصاص جایزه ای با عنوان «جایزه کاظمی» را پیشنهاد کردند تا بطور سالانه به دانشمندی اعطا شود که پیشرفت قابل توجهی در حوزه علوم زیستی داشته است.
دکتر کاظمی آشتیانی که بود؟
زنده یاد «دکتر سعید کاظمی آشتیانی»، در اولین روز از فروردین سال ۱۳۴۰ در تهران به دنیا آمد. آثار نبوغ از همان سنین نوجوانی و جوانی در وی قابل مشاهده بود، بطوریکه در سال ۱۳۵۸ در همان سن ۱۸ سالگی هم زمان با ورود به دانشگاه، در هنرستان "پیام امید" به تدریس ادبیات و بینش اسلامی می پرداخت.
سال ۱۳۵۸ در رشته فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی ایران پذیرفته شد. تعطیلی دانشگاه ها به سبب انقلاب فرهنگی و حضوری وی در جبهه های نبرد طی آن سال ها موجب شد بعد از ۱۱ سال عاقبت در سال ۱۳۶۹ با گرفتن مدرک کارشناسی ارشد در رشته فیزیوتراپی از دانشکده علوم توانبخشی فارغ التحصیل شود.
وی در سال ۱۳۶۱ با همکاری دو تن از همکارانش جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه هسته اولیه «جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران» بود که در سال ۱۳۶۵ شکل گرفت و دکتر کاظمی تا سال ۱۳۷۰ عهده دار مسئولیت بخش طرح ها و تحقیقات آن بود. از سال ۱۳۷۱ با تغییرات ساختار مدیریتی جهاد دانشگاهی، دکتر کاظمی آشتیانی به سمت ریاست جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران منصوب گردید که این مسئولیت تا آخر دوره حیاتش بر عهده وی بود.
در ضمن این سال ها مراکز درمانی مختلفی را تأسیس و گروههای مختلف پژوهشی را راه اندازی نمود که در آن میان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی یکی از با اهمیت ترین این مراکز بود. پژوهشکده رویان جهاددانشگاهی خرداد ماه ۱۳۷۰ با مدیریت دکتر کاظمی آشتیانی رسما فعالیت خودرا شروع کرد و تا حالا هزاران زوج نابارور با بهره مندی از خدمات این مرکز پیشرفته درمان ناباروری، صاحب فرزند شده اند. دکتر کاظمی در همین دهه و هم زمان با مدیریت جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران و پژوهشکده رویان، در دانشگاه تربیت مدرس نیز به ادامه تحصیل در رشته علوم تشریح با گرایش جنین شناسی پرداخت و در سال ۱۳۷۶ با رتبه ممتاز موفق به گرفتن درجه ی دکتری شد.
دانش فراوان، هوش سرشار، توان مدیریتی بالا از یک سو و تعهد، اخلاص و ایمان همیشگی او به خداوند متعال از طرف دیگر، سبب شد تا مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی در دوران حیات کوتاهش در دو حوزه مدیریتش موفقیت های شایان توجهی همچون گسترش روش های پیشرفته درمان ناباروری، تولید، تکثیر و انجماد سلول های بنیادی جنینی و همانندسازی(کلونینیگ) حیوانات را رقم بزند.
وی در اعتلای نام جمهوری اسلامی ایران در حوزه های بین المللی نیز با ثبت این پیشرفت ها، حضور در کنگره های گوناگون بین المللی و ابتکار برگزاری «جشنواره بین المللی رویان» سهمی از یادنرفتنی دارد. غروب چهاردهم دی ماه ۱۳۸۴ قلب این انسان والا از تپیدن ایستاد و علاوه بر خانواده و دوستانش، جامعه علمی کشور را نیز در سوگ و ماتم فقدانش نشاند.
رهبر انقلاب: مرحوم آشتیانی الگوی جهاد علمی است
رهبر انقلاب اسلامی در بُرهه های مختلف زمانی با اشاره به حرکت، نحوه کار، مدیریت و پیگیری مرحوم سعید کاظمی آشتیانی، به خاصیت های متمایزی از این جهادگر فقید اشاره می کنند که معرّف نیروی انسانی یا همان عضو جهاد دانشگاهی با فرهنگ جهادی غالب در این نهاد انقلاب اسلامی است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی، شنبه ۵ آذرماه ۱۴۰۱ در بخشهایی از سخنانشان در جمع کثیری از بسیجیان کشور، بار دیگر از دستاوردهای «رویان» و کوشش های مرحوم کاظمی آشتیانی در این پژوهشگاه یاد کردند و عملکرد این جهادگر فقید را مصداق فرهنگ بسیجی دانستند.
این سخنان رهبر انقلاب در شرایطی بیان شد که ایشان در بُرهه های مختلف و حداقل دو بار دیگر در همان سال (۱۴۰۱)، یعنی دیدار ۲۱ اردیبهشت ماه با معلمان و ۲۷ مهرماه با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی، در مثال هایی به قسمتی از شخصیت و عملکردِ «دکتر کاظمی آشتیانی» به عنوان «الگویِ جهاد علمی» اشاره کردند.
در علاقه رهبر انقلاب به مرحوم کاظمی آشتیانی شکی نیست و ایشان در بازدید سال ۱۳۸۶ از پژوهشکده رویان، دلیل این علاقه را اینگونه بیان می کنند: «علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی این قدر علاقه داشتم و الان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است. حرکت او، نحوه کار او، مدیریت او، پیگیری او، یک مجموعه کاملی بود از آن چیزی که آدم دوست می دارد و آرزو دارد.»
جایزه کاظمی به چه کسانی تعلق می گیرد؟
این جایزه در راستای تکریم از کوشش های بی وقفه دانشمندانی است که زندگی خودرا وقف ایجاد تحول و پیشرفت در کیفیت زندگی انسان و کاستن از دردها کرده اند. به همین خاطر جایزه به کسانی اعطاء می شود که در همین جهت گام برداشته و به موفقیت هایی نیز نائل شده اند. در همین جهت، یک کمیته داوری از دانشمندان برجسته ملی و بین المللی تشکیل شده است تا هر سال نامزدهای دریافت جایزه را تعیین و ارزیابی و به شورای علمی پژوهشگاه رویان معرفی می کنند. شورای علمی، مسئولیت انتخاب نهایی برنده جایزه را به عهده دارد.
نخستین بار این جایزه در سال ۱۳۸۹ به «پروفسور رادولف یانیش» از آمریکا، یکی از خلاق ترین دانشمندان در حوزه زیست شناسی تکوینی، تنظیمات ژنی، زیست شناسی سلول های بنیادی و درمان توسط سلول های بنیادی اعطا شد. دومین جایزه به «پروفسور هانس شولر» از آلمان در سال ۱۳۹۰ تعلق گرفت، محقق مشهوری که طی سالهای متمادی سهم قابل توجهی در پیشبرد زیست شناسی سلول های بنیادی داشته است.
«جایزه کاظمی» در سال ۱۳۹۴ به «پروفسور رابرت لنگر» از آمریکا اهداء شد. وی یکی از مهم ترین افراد در حوزه بیوتکنولوژی و یکی از بهترین مبتکران در سرتاسر جهان است. چهارمین جایزه در سال ۱۳۹۵ به «پروفسور هانس کلورس» از کشور هلند که یک متخصص ژنتیک، پزشک، محقق و استاد ژنتیک مولکولی است، تعلق گرفت. کسی که برای اولین بار سلول های بنیادی روده را شناسایی کرد و یکی از پژوهشگران برجسته جهان در حوزه سلول های بنیادی طبیعی و پتانسیل آنها برای درمان ترمیمی شمرده می شود. «پروفسور مایکل دلوکا» از کشور ایتالیا نیز در سال ۱۳۹۷ برای تحقیقات خود در حوزه سلول درمانی و ژن درمانی ترکیبی برای بیماری اپیدرمولیز بولوزا (پروانه ای) پنجمین «کاظمی پرایز» را دریافت کرده است.
تصویب اساسنامه جایزه آشتیانی در دولت سیزدهم
اساسنامه «جایزه زنده یاد دکتر کاظمی آشتیانی» در جلسه ۸۸۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۲۴ مرداد ۱۴۰۲به تصویب رسید، که توسط شهید رئیسی به شرح زیر برای اجرا ابلاغ شد:
ماده ۱- تعریف جایزه
«جایزه زنده یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی» که در این اساسنامه به اختصار «جایزه» نامیده می شود، جایزه ای علمی و فناورانه در عرصه درمان ناباروری، سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
محوریت اصلی جایزه، شناسایی، معرفی و تقدیر از بالاترین دانشمندان و فناوران این حوزه در جهان با اولویت کشورهای منطقه، همسو و جهان اسلام است. این امر بوسیله ارزیابی طرح های علمی و فناورانه و اعطای جایزه به دانشمندان و متخصصین برتر صورت می گیرد. عنوان انگلیسی جایزه «Kazemi Prize» است.
ماده ۲- دوره زمانی جایزه
دوره زمانی اعطای جایزه بصورت سالانه است و به یک نفر شخص حقیقی یا حقوقی یا بیشتر، با تصویب شورای سیاست گذاری، اعطا می شود.
ماده ۳- اهداف جایزه
الف - شناسایی، معرفی و قدردانی از دانشمندان و فناوران برتر در عرصه درمان ناباروری، سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی.
ب- شناساندن توانمندی های علمی و فناورانه جمهوری اسلامی ایران در این زمینه ها.
ج- زمینه سازی برای ایجاد ارتباط بین دانشمندان و فناوران این حوزه در جهان، با اولویت کشورهای منطقه، همسو و جهان اسلام.
د – ایجاد رقابت بین دانشمندان و متخصصین این حوزه برای جهاد علمی و ارائه طرح های نوآورانه و مؤثر.
ماده ۴- ارکان جایزه
ارکان جایزه عبارتند از:
شورای سیاست گذاری
کمیته علمی اجرایی
ماده ۵- شورای سیاستگذاری جایزه
شورای سیاستگذاری جایزه، مسئولیت تصویب سیاست های اصلی جایزه را بر عهده دارد و اعضاء آن عبارتند از:
۱- رییس جهاد دانشگاهی (رئیس شورا)
۲- معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور یا معاون ذی ربط
۳- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا معاون ذی ربط
۴- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا معاون ذی ربط
۵- دو نفر از اعضاء حقیقی که از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مدت چهار سال انتخاب می شوند. انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
۶- رییس پژوهشگاه رویان (دبیر شورا)
تبصره: بخشنامه داخلی و ضوابط انتخاب برگزیدگان، به تصویب شورای سیاستگذاری می رسد.
ماده ۶- کمیته علمی – اجرایی
کمیته علمی – اجرائی مسئولیت پیشنهاد فاکتورهای ارزیابی طرح ها به شورای سیاست گذاری، ارزیابی طرح ها و اجرای پروسه اعطای جایزه را بر عهده دارد. اعضاء این کمیته عبارتند از:
۱- رییس پژوهشگاه رویان (رئیس کمیته)
۲- معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه رویان
۳- سه نفر عضو هیأت علمی پژوهشگاه رویان یا سایر مؤسسات آموزشی و پژوهشی به انتخاب شورای سیاست گذاری
تبصره: ضوابط و نظام داوری بنا به پیشنهاد رییس شورای سیاستگذاری و توسط شورای مذکور تصویب خواهد شد.
ماده ۷– نهادهای نامزدکننده
برای هر دوره؛ کمیته علمی – اجرائی از میان نامزدهای معرفی شده از طرف نهادهای حقوقی و حقیقی از بین دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی، فرهنگستان ها، نهادهای علمی و فناوری بین المللی و دانشمندان برجسته جهان با اولویت کشورهای منطقه، همسو و جهان اسلام، افرادی را منتخب و جهت تصمیم نهایی به شورای سیاستگذاری اعلام می دارد. شورای مذکور از بین افراد معرفی شده، فرد موردنظر را انتخاب و اعلام می کند.
ماده ۸- دبیرخانه
دبیرخانه، وظیفه پیگیری تصمیمات و اجرای مصوبات شورای سیاستگذاری را بر عهده دارد.
تبصره ۱: شرح وظایف دبیرخانه به پیشنهاد رییس پژوهشگاه رویان و تأیید رییس شورای سیاستگذاری به تصویب شورای سیاستگذاری خواهد رسید.
تبصره ۲: دبیرخانه موظف است گزارش سالانه کلیه اقدامات و مصوبات مربوط به جایزه را به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه نماید.
ماده ۹- نوع و میزان جایزه
جایزه شامل: تندیس، لوح تقدیر و هدیه ویژه است که به فرد برگزیده تعلق می گیرد.
تبصره ۱: میزان و نوع هدیه ویژه در هر دوره توسط شورای سیاستگذاری تعیین و اعلام می شود.
تبصره ۲: شورای سیاستگذاری می تواند از مشارکت و حمایت سایر نهادهای ایرانی و اسلامی استفاده نماید.
ماده ۱۰- این اساسنامه در یک مقدمه، ۱۰ ماده و ۷ تبصره در جلسه ۸۸۶ مورخ ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
جایزه دکتر «کاظمی آشتیانی» جایزه معتبر جهانی است
«محمدرضا مخبر دزفولی» رییس فرهنگستان علوم در آیین افتتاحیه بیست وپنجمین کنگره بین المللی رویان و ششمین دوره جایزه دکتر سعید کاظمی آشتیانی، با اشاره به اینکه دکتر کاظمی آشتیانی نماد جریان علمی باورمند به جمله «ما می توانیم» است، اظهار داشت: «جایزه دکتر کاظمی آشتیانی در سطح ملی و جهانی جایزه معتبری است.»
وی با تأکید بر اینکه جایزه دکتر کاظمی آشتیانی در سطح ملی و جهانی جایزه معتبری است، توضیح داد: «کاظمی آشتیانی نماد جهاد دانشگاهی و جریان انقلاب فرهنگی است. کاظمی آشتیانی الگوی مجسّم جریان علمی باورمند به این نکته است که "ما می توانیم". روزی که ایشان در صدد شکل دهی رویان بودند، بسیاری از دانشگاهیان باورشان نمی شد که بتوان روی سلول بنیادی کار کرد. تعداد قابل توجهی از اساتید دانشگاه از سر علاقه و نگاهی که داشتند، می گفتند وارد این امر نشوید و موفق نمی شوید. باور نداشتند و این باورمند نبودن را اعلام می کردند که شاید بچه ها از این جریان دست بردارند.»
رییس فرهنگستان علوم اضافه کرد: «رفقای قدیمی، جریان رویان را از دو اتاق در چهارراه کالج شروع کردند و بعد جایی را با سختی در زعفرانیه گرفتند که تعدادی از بورسیه های خارج از کشور آنجا با دستگاه دست دوم کار می کردند. کسی فکر نمی کرد امروز رویان در سطح جهانی شکل می گیرد اما این امر شد و مرحوم دکتر کاظمی نماد این جریان بودند که پای کار ایستادند. من شجره طیبه جهاد دانشگاهی را برای جریان علمی کشور بسیار مغتنم می دانم و جریان علمی کشور باید از جهاد دانشگاهی قدرشناسی داشته باشد. همکاران در جهاد دانشگاهی با روحیه شبه شهید کاظمی کار خودرا بصورت مستمر ادامه داده اند و اگر امروز مجموعه های جدید می توانند عرصه های نو را فتح کنند و در دنیا حرف نو برای گفتن داشته باشند، حاصل همان مجاهدت ها و باور به "ما می توانیم" است.»
مخبر دزفولی با اشاره به اینکه پژوهشگاه رویان و جهاد دانشگاهی باید این روحیه باور به "ما می توانیم" را حفظ کنند، توضیح داد: «اگر رویان و جهاد دانشگاهی با احساس یک وظیفه ملی و غرورآفرینی به ماموریت خود نگاه نکنند، لطمه می بینند. اینکه شما می بینید در مجلات داخلی و خارجی ارجاعات خوبی به رویان می شود، حاصل تلاش پیگیر و بومی کردن دانش است که بچه های جهاد دانشگاهی انجام دادند. امروز معتقدیم سلول های بنیادین، دانش بومی ما است و ما مسلط به آن هستیم و به فناوری های مرتبط آن و تبدیل کردن آن به کاربرد درمانی و داروهای فوق پیشرفته مسلط هستیم.»
دانشمندان آلمانی و اتریشی برنده های جایزه آشتیانی ۱۴۰۳
«پروانه افشاریان» دبیر اجرائی ششمین دوره جایزه کاظمی آشتیانی نیز اظهار داشت: «جشنواره رویال از سال ۲۰۰۰ شروع شد. بعد از درگذشت دکتر کاظمی آشتیانی به پیشنهاد مقام معظم رهبری برای زنده نگه داشتن یاد ایشان جایزه دکتر کاظمی آشتیانی طراحی و قرار شد به کسانی که تحولی در زندگی انسان ها به وجود آورده باشند تعلق بگیرد و ما امسال میزبان ششمین دوره این جایزه هستیم.»
وی ضمن تشریح ملاک های انتخاب دانشمند برتر جایزه کاظمی آشتیانی، اظهار داشت: «فرایند انتخاب دانشمند برتر امسال متفاوت از سالهای قبل بود و اساسنامه جایزه مصوب و توسط شهید آیت الله رئیسی ابلاغ گردید. کمیته علمی اجرائی نیز تعریف شده و در رویان مستقر هستند که ۱۱ نفر را به شورای علمی رویان معرفی کردند که هشت کاندید تأیید شدند و در نهایت دو نفر بصورت مشترک امسال برنده جایزه کاظمی آشتیانی هستند.»
دبیر اجرائی ششمین دوره جایزه کاظمی آشتیانی اضافه کرد: «پروفسور «توماس براون» دانشمند برجسته سلول های بنیادی از کشور آلمان که توانسته دانش جدیدی در عرصه سلول های بنیادی بوجود آورد و ۲۰۰ عنوان مقاله دارد و شاگردان زیادی تربیت کرده، در کنار «نیکلاس ریورون» از کشور اتریش که موفق به تولید جنین آزمایشگاهی شده است، دو برنده جایزه دکتر کاظمی آشتیانی بودند.»
با توجه به موارد فوق، مجاهدت های مرحوم «دکتر سعید کاظمی آشتیانی» همچنان مسیر توسعه علوم زیستی را هموار ساخته و اعطای «جایزه آشتیانی» به دانشمندان برتر جهان دراین زمینه، سبب تداعی یاد و مسیر این دانشمند کشورمان شده است، به نحوی که اجرای چنین طرحی می تواند بستر تعامل علمی دانشمندان کشورمان با شخصیت های شاخص علمی دنیا را فراهم آورد و سبب ارتقاء خدمات درمانی با تاکید بر دانش سرشار متخصصان ایرانی شود.
روحش شاد و راهش پُررهرو باد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب