با نخبگان ایرانی مقیم خارج از كشور-۵؛

داستان پرهیجان کشاورزی که مبدع اولین پمپ قلب مصنوعی جهان شد

داستان پرهیجان کشاورزی که مبدع اولین پمپ قلب مصنوعی جهان شد ما دیجیتال: ما دیجیتال: دست های کوچک و زُمخت نوجوانی که روزگاری در روستای «ورکانه» همدان مشغول کشاورزی و باغبانی بود روزگاری دیگر موفق به ابداع اولین پمپ قلب مصنوعی درون بدن انسان شد که کمک مهمی در راه توسعه فناوری قلب مصنوعی شمرده می شود. ˮپروفسور موسیوندˮ انسانی خارق العاده و سخت کوش است که هیچگاه از تلاش دست نکشید؛ حتی زمانی که در سن 37 سالگی تحصیل در رشته پزشکی را شروع کرد.



به گزارش ما دیجیتال به نقل از ایسنا، قلب عضو حیاتی در بدن انسان شمرده می شود. با فعالیت این عضو عضلانی به عنوان قسمتی از سیستم گردش خون، خون به تمامی بافت ها و اندام های بدن پمپ می شود. نارسایی قلبی زمانی رخ می دهد که عضله قلب به خوبی عمل پمپاژ و خون رسانی به اعضای بدن را انجام ندهد و موجب شود خون به سرخرگ ها برگردد.

بیماری ها و مشکلات قلبی در حال حاضر جزو سه علت اول مرگ و میر در سراسر دنیا هستند و میزان مبتلاشدن به این بیماریها طی چند دهه اخیر و با تغییر سبک زندگی و عادت های غذایی، همچون فشار خون بالا، چربی خون بالا، اضافه وزن و چاقی، مصرف دخانیات، نوشیدن الکل، فعالیت فیزیکی ناکافی، مصرف غذاهای آماده (فست فودها) به شدت بالا رفته است.

عوارض ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی ماندگارتر، پرهزینه تر و ناتوان کننده تر هستند و حتی گاهی انجام عمل های جراحی هم نمی تواند به بیمار کمک نماید. نارسایی قلبی، مرحله پایانی بیماری است که در آن عضله قلب هنگام کوشش برای پمپاژ خون در بدن به شدت از کار می افتد. این بدان معناست که سایر درمان ها دیگر پاسخگو نیستند.

اگر قلب به نارسایی شدید گرفتار شده و سایر درمان ها موثر نباشند، در این شرایط بیمار نیازمند پیوند قلب (heart transplantation) می شود. پیوند قلب به عمل جراحی گفته می شود که در ضمن آن، قلب سالم از بدن یک فرد گرفتار مرگ مغزی برداشته و به بدن گیرنده قلب، پیوند زده می شود.



پیوند قلب به رغم مزایای آن، با خطراتی همچون پس زدن عضو پیوندی بوسیله سیستم ایمنی گیرنده پیوند، عفونت، خون ریزی طی جراحی یا بعد از آن، شکل گیری لخته های خون، مشکلات تنفسی، نارسایی کلیه و حتی مرگ بیمار روبرو است.

یکی دیگر از مشکلات دراین زمینه، کمبود تعداد اعضای اهدایی قابل پیوند است. مؤسسه تحقیقات اقتصادی آمریکا (AIER) سال قبل گزارش داد، بیش از ۱۰۰ هزار آمریکایی در انتظار پیوند عضو هستند و سالانه بیش از ۶۰۰۰ نفر در صورتیکه منتظر پیوند عضو هستند، از دنیا می روند. در سال ۲۰۲۰ در آلمان هم حدود ۹۴۰۰ نفر به عضو اهدایی نیاز داشتند که نیمی از آنها، عضو پیوندی مورد نیاز را دریافت نکردند و جان خودرا از دست دادند.

یافتن قلب اهدایی به دلیلهای گوناگونی می تواند دشوار باشد: قلب اهدایی باید در وضعیت طبیعی، بدون بیماری و سالم باشد؛ قلب پیوندی باید تا حد امکان با نوع خون یا بافت بیمار مطابقت داشته باشد تا احتمال پس زدن آن بوسیله سیستم ایمنی بدن کم شود.

برای حل مشکل کمبود عضو اهدایی چند راهکار وجود دارد: پیوند قلب اصلاح شده ژنتیکی حیوان به انسان؛ چاپ سه بعدی قلب با چاپگرهای زیستی و تولید قلب مصنوعی.

پیوند قلب خوک به انسان

پژوهشگران دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند (UMSOM) در سال ۲۰۲۲ قلب خوک را به انسان پیوند زدند. در این روش پیشگامانه، یک بیمار ۵۷ ساله که به بیماری لاعلاج قلبی مبتلا بود، قلب اصلاح شده ژنتیکی خوک را دریافت کرد. هیچ راه درمانی دیگری برای این بیمار وجود نداشت و این قلب تنها گزینه موجود بود.



با مجوز سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) این قلب اصلاح شده ژنتیکی خوک به بدن بیمار پیوند زده شد. با توجه به این که بدن بیمار، قلب پیوندی را بلافاصله بعد از پیوند رد نکرد و همه چیز خوب به نظر می رسید، اما بیمار دو ماه بعد از جراحی، از دنیا رفت. بگفته پزشکان، قلب تحت تاثیر سیتومگالوویروس (Cytomegalovirus) خوکی قرار گرفته و این عفونت، اثرات مخربی را بر پیوند داشته است.

با وجود این اتفاق تلخ، پژوهشگران هنوز برای رسیدن به نتیجه موفقیت آمیز در پیوند قلب از حیوان به انسان تلاش می کنند.

چاپ سه بعدی قلب

فناوری چاپ سه بعدی به سرعت در حال پیشرفت است و این امید وجود دارد که طی چند سال آینده بتوان با عضوهای پیوندی چاپ سه بعدی، مشکل خیلی از بیماران نیازمند پیوند را برطرف کرد.



سال ۲۰۱۹ دانشمندان موفق شدند با بهره گیری از سلول ها و مواد بیولوژیکی خود بیمار، اولین قلب مهندسی شده سه بعدی جهان را تولید کنند. در این دستاورد، نمونه چربی بدن یک داوطلب مورد استفاده قرار گرفت و مواد سلولی و غیرسلولی تفکیک شدند. بعد از این مرحله، سلول های بنیادی با ژل ترکیب شدند تا به سلول های قلب و یا درون رگی تبدیل شوند. در نتیجه این کار، دو نوع جوهر زیستی ابداع شد که می توانند از نازل های چاپگر زیستی سه بعدی بیرون بروند. این روش که امکان چاپ بافت های زیستی را بصورت لایه لایه فراهم می آورد، اولین بار برای ساخت بافت قلب به کار رفت و هم اکنون امکان ساخت یک قلب کامل را فراهم نموده است.



اگرچه این قلب کوچک فقط به اندازه قلب یک خرگوش است اما تمام محفظه ها و رگ های خونی قلب انسان را دارد. از آنجائیکه برای ساخت این قلب، از مواد زیستی بدن خود بیمار استفاده شده، رد شدن آن بوسیله سیستم ایمنی بدن، یک مشکل به شمار نمی رود.

قلب مصنوعی

به طور کلی چه تصوری از قلب مصنوعی دارید؟ قلب مصنوعی (artificial heart) یک دستگاه مکانیکی است که ابعاد آن به اندازه یک پرتقال است. قلب مصنوعی یا به قلب برای مساعدت با بهبود عملکرد آن وصل می شود و یا بجای قلب از کار افتاده، در سینه بیمار قرار داده می شود. قلب مصنوعی دارای چند دریچه، مکانیزمی برای حرکت دادن خون به سمت جلو و یک یا چند حفره است.



هنگامی که قلب مصنوعی در جای خود قرار می گیرد، وظیفه پمپاژ خون در سراسر بدن را بر عهده می گیرد و گردش خون سالم را بازیابی می کند. قلب مصنوعی کامل در حقیقت یک پمپ مکانیکی است که وقتی قلب آن طور که باید کار نمی کند، جایگزین قلب می شود. جراح، یک قلب مصنوعی را در قفسه سینه بیمار قرار می دهد تا بطن های لطمه دیده را جایگزین کند. قلب مصنوعی کامل، کاری را انجام می دهد که بطن ها دیگر نمی توانند انجام دهند و یک دستگاه قابل حمل که بیرون از بدن قرار می گیرد، نیروی مورد نیاز قلب مصنوعی را تامین می کند تا با ریتم ثابت، عمل پمپاژ خون را انجام دهد.



دانشمندان زیادی در زمینه ابداع قلب مصنوعی در حال تلاش بوده و هستند؛ یکی از شناخته شده ترین این افراد، پروفسور "توفیق موسیوند" (Tofy Mussivand) است که اولین پمپ قلب مصنوعی درون بدن انسان را ابداع کرد.

پروفسور توفیق موسیوند سال ۱۳۱۵ در روستای «ورکانه» در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی همدان متولد شد. دوران کودکی و نوجوانی وی با زندگی ساده روستایی سپری شد. توفیق، تا کلاس چهارم دبستان را در مدرسه روستا به تحصیل ادامه داد و بعد از آن تا کلاس ششم ابتدایی را در مدرسه «بابا طاهر» همدان بود. برخی بچه های مدرسه، توفیق را که با لباس های ساده روستایی در مدرسه حاضر می شد، مسخره می کردند، اما همین کودک ساده روستایی در مدت ۶ ماه به بهترین دانش آموز مدرسه تبدیل شد.
توفیق جوان، دوره دبیرستان را هم تا کلاس نهم در یکی از دبیرستان های همدان گذراند. پس از کلاس نهم، وارد به دانشسرای معلمی همدان شد و با پایان کلاس یازدهم، معلم شد.

پروفسور موسیوند نقل می کند که در روزهای تابستان و اوقات فراغت برای مساعدت با خانواده، چوپانی می کرد و کشاورزی و باغبانی هم جزو علائق دوره نوجوانی اش بود که هنوز هم با وجود تبدیل شدن به یک دانشمند برجسته بین المللی، کشاورزی و باغبانی او ادامه پیدا کرده و سبب شده که باغچه کوچکی را با چند درخت میوه در کانادا برای خودش داشته باشد تا خاطرات دوران کودکی و جوانی اش در روستای ورکانه را فراموش نکند.

در واقع زندگی ساده روستایی، کشاورزی و باغبانی، دیدن زیبایی های آسمان شب روستای ورکانه، تأثیر زیادی در روحیه توفیق گذاشت و او را تبدیل به انسانی سخت کوش، ساعی و متفکر کرد که با وجود شکست های گوناگون در زندگی، هیچ گاه ناامید نشد.



مسیر تحصیلات پروفسور موسیوند هم بسیار قابل توجه و جذاب است؛ کسی که از دانش سرای معلمی در همدان و تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی در دانشگاه تهران، راهی کانادا و تحصیل در رشته مهندسی مکانیک و سپس پزشکی شد؛ آن هم در سن ۳۷ سالگی!

توفیق پس از آخر دوره دانش سرای معلمی، در کنکور شرکت کرد و به سبب علاقه ای که به کشاورزی داشت، رشته کشاورزی دانشگاه تهران را انتخاب نمود و پذیرفته شد. از این مرحله، مسیر زندگی وی، تغییرات زیادی را تجربه نمود. بعد از آخر دوره کارشناسی، توفیق با بورسیه دانشگاه، برای ادامه تحصیل راهی کانادا شد و به سبب علاقه به رشته های مهندسی، تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک را در دانشگاه «آلبرتا» شروع کرد. این مقطع به سبب یادگیری زبان و کار کردن همزمان با تحصیل، دوره سختی برای توفیق بود.

بعد از پایان تحصیلات کارشناسی ارشد و در شرایطی که ازدواج کرده و صاحب فرزند شده بود، تصمیم گرفت تحصیل در رشته علوم پزشکی را در سن ۳۷ سالگی شروع کند. تخصص توفیق در رشته مهندسی مکانیک و تحصیل در رشته پزشکی، کمک زیادی به موفقیت های آتی وی کرد. وی در نهایت توانست مدرک دکترای مهندسی پزشکی و دکترای علوم پزشکی را از دانشگاه «آکرون» (Akron) و دانشگاه پزشکی «شمال شرقی اوهایو» (NEOMED) گرفتن کند.

زمانی که توفیق در حال تحصیل در رشته پزشکی بود، به دعوت یکی از اساتیدش برای کار کردن در یکی از بهترین بیمارستان های آمریکا، راهی «کلیولند کلینیک» (Cleveland Clinic) شد؛ جایی که خیلی از پزشکان آرزو دارند در آنجا کار کنند. باتوجه به تخصص همزمان در مهندسی و پزشکی، دکتر توفیق، به عنوان سرپرست تیم پروژه قلب مصنوعی برگزیده شد.

نتیجه ۸ سال کار مداوم، هزاران ساعت مطالعه پژوهش های انجام شده و انجام آزمایش های مختلف توسط پروفسور موسیوند در نهایت منجر به تولید اولین پمپ مصنوعی قلب (Artificial Cardiac Pump) درون بدن انسان شد که می توان آنرا در قفسه سینه کاشت و ازراه دور، نظارت و کنترل کرد.



پروفسور موسیوند مبدع ۳۶ فناوری/ اختراع در جهان است که ۱۲ فناوری برای اولین بار در جهان توسط این دانشمند توسعه یافته است و مسیر را برای توسعه دستگاه های پزشکی و مراقبت بهداشتی در سراسر جهان، شکل داده و هموار کرده است.

پروفسور «توفیق موسیوند» در راه توسعه فناوری های برجسته و اختراعات قابل توجه اش، جوایز گوناگون بین المللی را دریافت کرده و بارها در سطح جهان مورد تقدیر قرار گرفته است:
مدال جوبیلی الماس ملکه الیزابت دوم (۲۰۱۳) جایزه انتقال دانش از مؤسسه پژوهش های سلامت کانادا (۲۰۱۰) جایزه استاد برجسته جان فورستر برای کمک های مادام العمر در حوزه پزشکی قلب و عروق (۲۰۱۰) جایزه یک عمر دستاورد: نوآوری منطقه ای از شورای ملی تحقیقات کانادا (۲۰۰۱) جایزه هم افزایی از شورای تحقیقات علوم طبیعی و مهندسی کانادا و هیئت کنفرانس کانادا (۲۰۰۰) جایزه کارآفرینی علوم زندگی اتاوا (۱۹۹۹) جایزه رییس جمهور از مرکز تحقیقات و نوآوری اتاوا (۱۹۹۹) جایزه جراحان قلب برزیل بمنظور قدردانی از کمک های مهم در توسعه اندام های مصنوعی (۱۹۹۸) جایزه MEDEC برای دستاوردهای پزشکی (۱۹۹۸) جایزه تحقیقات کاربردی از شورای علوم زیستی اتاوا (۱۹۹۷) گواهی افتخار ۲۵ سال خدمت در مراسم تقدیر از اساتید دانشکده پزشکی (۲۰۱۵) جایزه محقق ماه از سازمان پژوهش های سلامت کانادا (۲۰۱۱) پلاک درخت بقراط از انجمن جهانی جراحان قلب و قفسه سینه (۲۰۰۸) عضویت در شورای علم و فناوری نخست وزیر کانادا (۲۰۰۰-۲۰۰۷) عضو برگزیده آکادمی علوم اروپا (۲۰۰۱) عضو برگزیده آکادمی علوم انجمن سلطنتی کانادا (۲۰۰۰) عضو برگزیده آکادمی علوم نیویورک عضو برگزیده آکادمی بین المللی علوم قلب و عروق عضو برگزیده انجمن مهندسی پزشکی آمریکا پروفسور توفیق موسیوند


منبع:

1401/11/17
14:19:36
5.0/5
452
تگهای خبر: بازی , پروژه , چاپگر , دانش
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۶ بعلاوه ۲
madigital.ir - حقوق مادی و معنوی سایت ما دیجیتال محفوظ است

ما دیجیتال

اخبار دیجیتال و فناوری اطلاعات